ArtikelIs overbevolking sinds uw boek bespreekbaar?
Etienne Vermeersch: Absoluut niet. Spreken over geboorteplanning lijkt taboe. Men beschouwt het als een absoluut mensenrecht dat mensen vrij hun aantal kinderen kunnen bepalen. Maar een mensenrecht dat tot de vernietiging van de gehele mensheid leidt, is geen mensenrecht. Men moet grenzen durven te stellen. Dat heeft men gedaan in China, met de eenkindpolitiek. Dat was een zeer harde maatregel, maar wel noodzakelijk. Ik vind niet dat je kinderen krijgen moet verbieden, maar je zou toch minstens de mentaliteit kunnen verspreiden dat je beter minder kinderen krijgt dan meer.
Wat zouden concrete maatregelen kunnen zijn?
Vermeersch: Ik zou een belangrijk deel van de ontwikkelingssamenwerking laten uitdelen in premies aan vrouwen die zich laten steriliseren. Neem nu de aardbeving in Haïti. We hebben veel geld opgehaald om te helpen. Maar eigenlijk hadden we beter gezegd dat elke vrouw die zich laat steriliseren 100 of 200 dollar krijgt.
Is dat ethisch verdedigbaar? Eigenlijk dwingt u een arme om onvruchtbaar te worden.
Vermeersch: Het is in hun eigen nadeel om kinderen te krijgen. Als je beelden ziet van hongersnoden in Afrika, zie je dat al die vrouwen resems kinderen hebben. Terwijl ze twintig jaar geleden al bijna omkwamen van de honger! Ze hebben blijkbaar nog niet begrepen dat die hongersnood minder erg zou zijn zonder al die kinderen. We hadden ze de vorige keer beter voedsel gegeven gekoppeld aan drastische geboortebeperking. Dan was de ellende nu veel kleiner.
In eigen land dreigt dan weer de vergrijzing. Volgens bepaalde demografen hebben we juist meer kinderen nodig.
Vermeersch: Ook in het Westen hebben we te veel kinderen. Demografen vrezen dat we met een te kleine actieve bevolking de pensioenen niet kunnen betalen. Maar dat geldt natuurlijk alleen als iedereen aan het werk is. Als die actieve bevolking werkloos is, wordt het probleem juist groter. Bovendien vergeten ze dat de ecologische voetafdruk van een Europees kind 25 keer groter is dan die van een Afrikaans kind. Als dat laatste het al overleeft, wat niet altijd het geval is. Die kindersterfte is natuurlijk niet positief: ik vind dat je lijden moet vermijden, en dat kun je het beste regelen met geboortebeperking vooraf. Dan hoeft niemand te lijden.
Kunnen technische innovaties en betere landbouwtechnieken geen oplossing bieden?
Vermeersch: Je kunt zaken verbeteren, maar de grondstoffen en de energie zijn eindig. De enige energie die oneindig is, komt van windmolens en zonnepanelen. Om zonnepanelen te maken heb je energie nodig, en mineralen zoals silicium en germanium. Dat is allemaal eindig. Je kunt gewassen verbeteren, maar je zult altijd water nodig hebben. Er zijn ook altijd stikstof en fosfor nodig, en ook fosfaatmijnen zijn eindig. Zulke basiselementen kun je niet elimineren.
Overbevolking moet wereldwijd aangepakt worden. Hoe kan dat georganiseerd worden?
Vermeersch: Wanneer men nog eens een wereldwijd klimaatcongres houdt, moet het over overbevolking gaan. Noch in Kyoto, noch in Kopenhagen, noch in Cancún heeft iemand het gehad over geboorteregeling. In de Millenniumdoelstellingen kwam het woord ‘bevolking’ zelfs niet voor! Het volgende congres moet over overbevolking gaan. Landen met een dalende bevolking mogen gedecoreerd worden. Geef Vladimir Poetin een medaille! Maar ik zie het niet gebeuren.
Jeroen Zuallaert
_________________
DISCLAIMER
Basisvisie van Etienne Vermeersch inzake geboortebeperking, dit naar aanleiding van een niet-representatief verslag na een telefonisch interview:
De standpunten die ik in diverse contexten heb geformuleerd, gaan uit van de volgende grondgedachte: "Ik ben voorstander van een door de overheid en/of andere instanties gestimuleerde bevolkingspolitiek, via actieve aansporing, door intensieve informatiecampagnes, door het verschaffen van vlotte toegang tot contraceptie, en door het verhogen van het opleidingsniveau, in het bijzonder bij de vrouwen. Modellen daarin zijn Taiwan en de Indische staat Kerala (cfr opiniestuk in De Morgen: 'Wanhopig op weg naar 10 miljard').
De bedoeling moet zijn een maximum van twee kinderen per vrouw te krijgen en liefst minder.
Al mijn formuleringen moeten vanuit deze basisvisie geïnterpreteerd worden.
Etienne Vermeersch
_________________