over etienne vermeersch

Prof. dr. Etienne Vermeersch (Sint-Michiels, 2 mei 1934 - Gent, 18 januari 2019) was een Belgisch filosoof, ethicus, klassiek filoloog en skepticus. 

Hij was hoogleraar en vicerector aan de Universiteit Gent.

Vermeersch was een van de belangrijke wegbereiders van de legalisering van abortus. Hij was zeer bepalend voor de legalisering van de Belgische euthanasiewet.

Hij was belangrijk opiniemaker, een veelgevraagd spreker en een te duchten debater. Hij stond ook bekend als een begenadigd lesgever en gold met Prof. Leo Apostel en Prof. Jaap Kruithof als een van de iconen van de Gentse Universiteit.

Kenmerkend was zijn brede kennis van de wijsbegeerte, de (medische) ethiek, godsdienst en religie, cultuurgeschiedenis en wetenschappen.

Etienne Vermeersch was echter geen ivoren-toren-intellectueel, wel een sterk maatschappelijk geëngageerd filosoof en ethicus ; een probleemoplossend denker, die lak had aan links/rechts hokjesdenken.

In 2008 werd Etienne Vermeersch door 100 prominente Vlamingen uitgeroepen tot de meest invloedrijke intellectueel van Vlaanderen. 

Meer biografie over Etienne Vermeersch.

Etienne Vermeersch

Official website

Publicatie boek: 'Dirk Verhofstadt in gesprek met Johan Braeckman'

Actueel
Dirk Verhofstadt in gesprek met Johan Braeckman

ACTUEEL - Ruim tien jaar nadat het boek "Dirk Verhofstadt in gesprek met Etienne Vermeersch" verscheen, publiceert uitgeverij Houtekiet nu "Dirk Verhofstadt in gesprek met Johan Braeckman".

Braeckman, die bij Vermeersch doctoreerde en meerdere van zijn vakken doceert aan de Universiteit Gent, praat over wetenschap, religie, atheïsme, humanisme en nog veel meer. Thema's die ook Etienne Vermeersch nauw aan het hart lagen.

https://www.houtekiet.be/nl/artikelpagina/9789089249784/in-gesprek-met-johan-braeckman-1?fbclid=IwAR0SJCc1zhitiDMW1_gKDgsTcPz-3APFYhSftj7sQS2X1CdIzf6R_k-242g

De verwezenlijkingen van Etienne Vermeersch: Johan Braeckman in De Afspraak

Etienne Vermeersch (Ed. Johan Braeckman & Dirk Verhofstadt)
Nagelaten Geschriften - Etienne Vermeersch (postuum)

Met het overlijden van Etienne Vermeersch (1934-2019) is een zeer grote bibliotheek aan kennis en wijsheid teloorgegaan. Als vertrouwelingen hadden Johan Braeckman en Dirk Verhofstadt vooraf de toestemming van Prof. Vermeersch en zijn vrouw Josiane gekregen om na zijn dood te snuisteren tot in de oudste files van zijn computer. Er werd ook minutieus gezocht in zijn gigantisch archief naar nieuwe teksten, of naar artikels die in de jaren '60 en '70 gepubliceerd werden in inmiddels vergane tijdschriften. Prof. Johan Braeckman vertelt in De Afspraak over de (belangrijkste) intellectuele, ethische, bioethische en andere verwezenlijkingen van Prof. Etienne Vermeersch. Tevens stelt Johan Braeckman postuum het laatste boek van Etienne Vermeersch voor: 'NAGELATEN GESCHRIFTEN'. Braeckman was destijds assistent van Vermeersch, bij wie hij ook doctoreerde. Door de jaren heen groeide er tussen hen een sterke vriendschapsband. Prof. Etienne Vermeersch was decennialang de meest invloedrijke intellectueel van Vlaanderen (en België als het om nationale ethische kwesties ging, die vaak pas na tientallen jaren debat in wetgeving werden omgezet). Hij overleed op 18 januari 2019. NAGELATEN GESCHRIFTEN bevat essays, lezingen, artikels, opiniestukken, en interviewsnover de meest uiteenlopende onderwerpen die nog steeds actueel zijn, onder meer :

  • In wijsheid is veel verdriet
  • Vrijheid als filosofisch en maatschappelijk vraagstuk
  • En de mens schept de natuur
  • Het licht van de rede
  • Televisie en moraal
  • De nieuwe politieke cultuur
  • Wat poëzie voor mij betekent
  • De dood en euthanasie
  • Ethische grenzen aan de gezondheidszorg
  • Over de multiculturele samenleving
  • De Belgische euthanasiewet
  • Adorno en de Verlichting
  • De Mattheuspassie
  • Over skepticisme
  • Ecofilosofie: een nieuwe manier van denken?
  • Informatie en Filosofie
  • De islam en de hoofddoek in België
  • Depressies en zo: ik heb daar geen tijd voor

 

Braeckman en Verhofstadt brengen met dit boek een eerbetoon aan de intellectuele erfenis van de belangrijkste Belgische wetenschapsfilosoof, ethicus en maatschappelijk debater van de laatste dertig jaar.

'Nagelaten geschriften' van Etienne Vermeersch

Boek
Cover van het boek 'Nagelaten geschriften' van Etienne Vermeersch

'Nagelaten geschriften' van Etienne Vermeersch

(Ed. J. Braeckman & D. Verhofstadt)

Met het overlijden van Etienne Vermeersch is een hele bibliotheek aan kennis en wijsheid teloorgegaan. Zijn geheugen was indrukwekkend. Hij kon bijvoorbeeld foutloos lange fragmenten uit de Ilias van Homerus, de Divina Commedia van Dante of de cantates van Bach voordragen. Hij was net zo goed vertrouwd met wiskundige inzichten, van de gulden snede over de Fibonaccigetallen en de identiteit van Euler, tot de relativiteitstheorie en de wetten van de thermodynamica.

Hij had een grondige kennis van de architectuur, de muziek, het theater en de beeldende kunsten, van Giotto en Caravaggio tot Kandinsky en Roger Raveel. Hij was bekend met de paleontologie, de cybernetica, de semiotiek, de moleculaire biologie en de astronomie. Weinigen kenden beter het werk van Baruch Spinoza, Immanuel Kant en Karl Popper. Verder was hij expert in de geschiedenis en de geschriften van het christendom, het jodendom, de islam en zelfs van het hindoeïsme en het confucianisme.

Nagelaten geschriften bevat een reeks teksten over de thema’s die Etienne Vermeersch zijn hele leven bezighielden. Het boek bevat wetenschappelijke en filosofische artikelen die hier voor het eerst in een Nederlandse vertaling verschijnen en toespraken, nota’s en opiniestukken die hij in de loop van zijn lange academische carrière schreef over zaken als identiteit, migratie, geloof, milieu, abortus, euthanasie, overbevolking en kunst. De teksten geven de tijdgeest weer van de voorbije decennia en maken duidelijk hoezeer Etienne Vermeersch zijn stempel drukte op de mentaliteitswijzigingen die tijdens zijn leven plaatsvonden.

Johan Braeckman en Dirk Verhofstadt waren medewerkers, collega’s en bovenal intieme vrienden van Etienne Vermeersch. Ze brengen met dit boek een eerbetoon aan de intellectuele erfenis van een van Vlaanderens belangrijkste filosofen.

Euthanasie en dementie. Petitiecampagne LEIF: 'Geef mij het recht om te kiezen

Actueel

 Teken aub hier onze petitie met 80.000 medemensen: https://leif.be/petitie/

 

‘Mensen die lijden aan dementie moeten euthanasie kunnen krijgen, daarvoor ijverde professor Etienne Vermeersch al jaren.’ (Wim Distelmans)

‘Mensen die lijden aan dementie moeten euthanasie kunnen krijgen. Dat vroeg professor palliatieve geneeskunde Wim Distelmans ook reeds op 6 oktober 2018 in een open brief op VRT NWS. Volgens de huidige euthanasiewet komen patiënten enkel in aanmerking als ze volledig bewust en wilsbekwaam zijn. Dit kan leiden tot schrijnende situaties en moet veranderen vindt Distelmans in deze petitie samen met ruim 140 initiële ondertekenaars. Tegen 2035 komen er de helft meer mensen met dementie bij, de aanpassing van de wet moet op de politieke agenda.’ 

 

'De Rivier van Herakleitos' - Etienne Vermeersch en Johan Braeckman

Boek
'De Rivier van Herakleitos' - Etienne Vermeersch en Johan Braeckman

De Rivier van Herakleitos

Herdruk

Wijsbegeerte, zei Bertrand Russell, is een hardnekkige poging om zo helder en redelijk mogelijk te denken. De rivier van Herakleitos bespreekt de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte met Russells omschrijving als rode draad. Plato, Aristoteles, Descartes, Spinoza, Popper, Rorty en vele anderen passeren de revue en worden in hun context geplaatst. Bovenal maken de auteurs duidelijk welke problemen deze filosofen bezighielden en hoe ze die probeerden op te lossen.

Dit boek is een uitgewerkte versie van de syllabus 'Historisch overzicht van de wijsbegeerte', de cursus die decennialang door Etienne Vermeersch werd gedoceerd.

Auteur: Etienne Vermeersch Johan Braeckman

Uitgever: Houtekiet

https://www.bol.com/nl/f/de-rivier-van-herakleitos/30012285/?country=BE#product_specifications

In Memoriam: Prof. emeritus Etienne Vermeersch

Freddy Mortier

Zonder Vermeersch zou België er waarschijnlijk anders uit zien vandaag. Hij was een heel belangrijke stem in de totstandkoming van de abortus- en euthanasiewetten. Belangrijk is ook dat hij één van de eersten was om de milieuproblematiek op de agenda te plaatsen. Zijn “De ogen van de panda” zou in het Engelse taalgebied beslist een klassieker in de milieufilosofie geworden zijn.  Prof. Freddy Mortier

Met Etienne Vermeersch verliest Vlaanderen één van zijn grote intellectuele vrijzinnigen, van het kaliber van Jaap Kruithof, Leo Apostel en Hugo Claus. Hij had als classicus en filosoof een enorme eruditie, als oprecht liefhebber van de harde wetenschappen een ontstellende natuurkennis, en was eigenlijk geïnteresseerd in of curieus naar alles, of het nu over wielrennen en Adorni ging of over de dynamiek van barsten in albasten vazen. In een gesprek met Etienne ging het, speels en zonder pretentie, allerlei ingenieuze kanten op tot hij zijn ironische stempel kon plaatsen: “Weet gij dat niet?”. Geen prof die dat nog zou durven doen vandaag, op straffe van het verwijt van elitarisme, maar hij kwam er stijlvol mee weg, hoewel ik sommige mensen ook wel geïrriteerd heb gezien na zo’n socratisch gesprek. Zonder Vermeersch zou België er waarschijnlijk anders uit zien vandaag. Hij was een heel belangrijke stem in de totstandkoming van de abortus- en euthanasiewetten. Hij geloofde zo sterk in de kracht van argumenten dat zijn geloof daarin alleen al menigeen moet hebben overtuigd. Etienne had de kracht van zijn overtuiging en was een Verlichtingsfiguur.

(klik en lees verder)

Vlaanderen verliest belangrijke stem in het nationaal debat met Etienne Vermeersch (1934-2019)

Leonie Breebaart I Trouw - Nederland

Sceptisch, moedig, welbespraakt: met filosoof Etienne Vermeersch verliest Vlaanderen een belangrijke stem in het nationaal debat. 

Vorige week vrijdag, zo werd donderdag bekendgemaakt, overleed de 84-jarige de filosoof in Gent, de stad waar hij van 1967 tot 1997 als hoogleraar filosofie werkte. Hoewel Vermeersch, zoon van een Brugse spoorwegarbeider, bekend werd als atheïst, studeerde hij Klassieke Filologie bij de Jezuïeten. 

Etienne Vermeersch: in quotes

Etienne Vermeersch

'Wanneer ik kritiek uitoefen op christelijke teksten, dan ben ik een antichrist, wanneer ik kritiek uitoefen op het communisme, dan ben ik een agent van het kapitalisme, wanneer ik kritiek uitoefen op het antisemitisme, ben ik een linkse marxist. Zo heb ik al van alles gehoord.' Etienne Vermeersch

Ik ben geen Vlaams-nationalist, maar gewoon iemand die streeft naar rechtvaardigheid, ook in communautaire kwesties.  Etienne Vermeersch - 23 juli 2012, De Morgen.

 

Geloof mij niet, denk zelf na. Etienne Vermeersch

Ik beweer niet dat mijn inzicht altijd het juiste is, maar het is wel het resultaat van eerlijk onderzoek. Ik aanvaard dat anderen tot een andere conclusie komen, maar ik hoop dan wel dat ook zij hun huiswerk verricht hebben. Etienne Vermeersch - 20 november 2009, De Morgen.

Euthanasie: Etienne Vermeersch reageert

Etienne Vermeersch

Euthanasie: Etienne Vermeersch reageert

Knack I 22 november 2017

Het is pijnlijk te moeten ervaren dat mensen zich gekrenkt voelen door een uitspraak die helemaal niet voor hen bedoeld is. Ik heb dit meegemaakt in verband met de NIPT-test en het Downsyndroom. Nu is de heer Patrick Garré gekwetst (‘Het laatste woord’, Knack
nr. 46). Uit de context van mijn betoog blijkt nochtans duidelijk dat ik personen bedoelde die zich, veelal vanaf het begin van het euthanasiedebat, herhaaldelijk als tegenstander hebben geuit in de media – of toch wat euthanasie voor niet-terminale patiënten betreft. Wanneer zij zich nu opnieuw uitspreken in verband met psychisch lijden komt dat weinig overtuigend over omdat zij er sowieso vijandig tegenover staan. Je kunt natuurlijk niet uitsluiten dat zij sindsdien geconfronteerd werden met ernstig psychisch lijden, maar blijkbaar weegt dat niet op tegen hun dogmatische houding. Ik respecteer uiteraard hun lijden, maar het lijkt me dat zij daardoor geen ernstige bijdrage kunnen leveren om af te wegen wat wel en wat niet gewenst is op dat vlak. Dat is wat ik wilde zeggen. Misschien wat kort door de bocht, maar grondig nuanceren is in een interview meestal niet mogelijk.

Petra De Sutter en Etienne Vermeersch vallen in de prijzen op PRoF Awards

Artikel
belga

Professor Petra De Sutter en professor Etienne Vermeersch zijn in de prijzen gevallen op de PRoF Awards in Poperinge. PRoF is een denktank die zich bezig houdt met innovatieve concepten en toepassingen voor de zorgsector.

De Sutter won de Award voor Research in de Zorg, Vermeersch kreeg een Special Honorary Award. De organisatie bestaat zeven jaar en groeide in die periode van 40 naar 430 leden, vooral mensen uit de zorgsector. Jaarlijks komen ze samen op hun PRoF Lucas Themadagen waar ze hun awards uitreiken. Die verloopt volgens een stemming onder de leden van de denktank.

Sinds wanneer heeft de Kerk eerbied voor het leven?

Etienne Vermeersch

De Dijn vindt dat het de Kerk is die garant staat voor de absolute waarde van elk mensenleven. Komt hij van de planeet Mars? - Etienne Vermeersch

Natuurlijk moeten we mensen, met welke handicap ook, maximaal helpen

Etienne Vermeersch

Filosoof Etienne Vermeersch is uitzonderlijk hard voor zijn collega Ignaas Devisch: 'Ik streef naar genetische correctie, niet naar genetische optimalisatie. Hier werd manifest gelogen.'

De discussie in 'De Afspraak' over de NIP-test en het Downsyndroom had betrekking op een samenvatting van een telefonisch interview met mij over het thema in De Morgen (3/6).

Pleidooi voor vrije keuze.

Etienne Vermeersch

De column ‘Hopen op uitsterven?’ (DS, 6 juni) van Ignaas Devisch (ID) , die schijnbaar over mijn visie op NIPT en op Downsyndroom gaat, week zover van mijn echte opvattingen af, dat ik het eerst hopeloos vond erop te reageren. In De Afspraak (6 juni) bleek echter dat zijn betoog niet het gevolg was van een onvermogen om correct een tekst te lezen, maar om bewuste kwade trouw. Immers, toen ik tekstueel het foutieve van zijn lectuur aantoonde, bleef hij toch in zijn richting doordrammen.

Ik geef maar een paar voorbeelden. Hij schreef driemaal dat mijn ‘enig uitgangspunt’ is: een ‘plicht tot genetische optimalisatie’ om ‘alle’ imperfecties uit de wereld te helpen. In mijn tekst stond echter tweemaal dat ik het alleen heb over ‘zware handicaps’, die algemeen erkend worden als ‘sterk nadelig voor het individu’. Ik voegde er nadrukkelijk aan toe dat ik niet ‘het nastreven van een volmaakt kind’ bedoelde. Verder vond ik dat inzake de keuze voor abortus na een diagnose van Down “de mentaliteit zal evolueren”; ID schreef me in het debat tweemaal de uitdrukking “moet evalueren” toe, om te bewijzen dat ik de vrijheid wil aantasten. Hoe kan iemand die zonder verpinken tegen de evidente waarheid ingaat, zich nog ethicus noemen?

Ik zou graag eens vernemen waar ik die 'essentie van de islam' kan vinden

Het is mogelijk dat sommige mensen door deze teksten gekrenkt worden; ze zijn echter niet de mijne, ik citeer alleen. Etienne Vermeersch

Othman El Hammouchi brengt opwerpingen naar voren waarmee moslims critici vaak de mond willen snoeren. Zelf citeren ze graag koranteksten; maar als je hen met koranteksten van antwoord dient, verwijzen ze naar een ‘immens corpus’ van commentaren die men zo nodig moet gelezen hebben om de koran te kunnen begrijpen. Die Allah is dus wel een vreemd wezen: hij wou even de waarheid aan zijn volgelingen mededelen in een ‘Openbaring’, maar die gelovigen kunnen dat alleen begrijpen als ze eerst de bespiegelingen van ‘duizenden’ ‘geleerden’ bestudeerd hebben. Die geleerden schreven vooral in het Arabisch, zodat de verpletterende meerderheid van de moslims (Aziaten), die onmogelijk kunnen kennen. Is dat niet te gek voor woorden? Als de koran werkelijk niet eens het citeren waard is, welk belang heeft het dan nog die te lezen, laat staan van buiten te leren?