De wet die euthanasie onder strikte voorwaarden mogelijk maakte werd op 22 september 2002 van kracht. Het initiatief was vrij gedurfd. In tegenstelling tot Nederland was er bij ons immers geen lange periode van juridische tolerantie aan voorafgegaan of geen jurisprudentie die geleidelijk aan was gegroeid. Tot op de vooravond van het in voege treden van de wet, werd euthanasie in ons land nog beschouwd als moord met voorbedachten rade en liepen er nog gerechtelijke onderzoeken in dat verband. Het voorstel had de steun gekregen van een groot deel van de bevolking, zoals bleek uit verschillende opiniepeilingen, en talrijke persoonlijkheden uit alle milieus, duizenden artsen inbegrepen, wilden dat de legalisatie er kwam. Niettemin hadden de hiërarchische oversten van de katholieke kerk, bepaalde verenigingen van geneesheren en verscheidene prominenten uit het milieu van justitie er zich openlijk vijandig tegen uitgesproken.

"Je kan je de vraag stellen of sommige mensen wel capabel zijn om nog kinderen te krijgen. Zeker als ze in het verleden al bewezen hebben dat ze niet met die kinderen overweg kunnen. Het is de grote verdienste van Patrik Vankrunkelsven dat hij de discussie daarover lanceert." 

"Zodra verplichte sterilisatie of verplichte anticonceptie ook maar ter sprake komen, schermen tegenstanders al met zware woorden, als zouden dat nazitechnieken zijn. Dat klopt niet. Veel mensen willen niet onder ogen zien dat er een reëel probleem is: op dit ogenblik kunnen mensen die totaal geen respect opbrengen voor kinderen zomaar baby's ter wereld brengen. Die kinderen "plaatsen" is misschien een oplossing, maar het kan niet de bedoeling zijn dat mensen kinderen krijgen om ze daarna onmiddellijk te plaatsen omdat hun ouders ze anders zouden mishandelen. Dan waren ze beter niet geboren. Mensen zijn geen fabrieken die zoveel mogelijk kinderen moeten voortbrengen. En dus moet je een maatschappelijke discussie aangaan: hoe pak je het aan? Hoe vertel je die mensen dat ze beter geen kinderen krijgen? Met lichte dwang? Onder zware dwang, op bevel van de rechter? Het is te vroeg om daar nu al antwoord op te geven."

In een recent opiniestuk over euthanasie stellen heel wat prominenten dat een arts niet kan gedwongen worden om euthanasie toe te passen (DS 17 november 2004). ,,De patiënt heeft het recht om aan euthanasie te vragen, maar hij kan niet eisen dat aan zijn vraag wordt voldaan.'' Dat is juist. Maar jammer genoeg bevat de rest van hun tekst pijnlijke vergissingen, zegt Etienne Vermeersch.

Published in Kurt Pavlic & Burkhart Bromm (edd.), Neurologie und Philosophie zum Schmerz, Göttingen, Vandenhoeck&Ruprecht, 2004. 

After a general introduction to ethics and the ethics of euthanasia, a survey is provided of the genesis of the euthanasia laws in Belgium and the Netherlands, with the intent to provide a clear idea of the concepts involved and of the rationale for their introduction.  The role of the Belgian Consultative Committee on Bioethics in the development of the ethical discussion in Belgium is explained as well as the essence of the profound ethical divide between the ‘coalition’ and the Christian Democrats. After a summary of the basic points of the Belgian law, a comparison is made between the Belgian and the Dutch laws and their ethical foundations.

Wanneer ik over het bestaan van "God" spreek, preciseer ik altijd dat ik het over "de God van het christendom" heb. Dat heeft uiteraard een reden. De godsbegrippen van de diverse culturen en, binnen onze cultuur, van vele individuen, zijn zo gevarieerd dat daarover in het algemeen in positieve of negatieve zin niets te zeggen valt. Onder degenen die zich nu nog christen noemen, zijn er heel wat die vinden dat ze zelf kunnen bepalen wat christendom is en wat de term God daarin betekent.

Mijn critici vertrekken vaak van een idiosyncratische visie op God en een al even idiosyncratische visie op het christendom ("idiosyncratisch" betekent "heel bijzonder en eigenzinnig"). Meestal expliciteren ze die visies niet, maar zodra ze daar een poging toe wagen, blijkt al snel dat het niet om één (de) "hedendaagse" opvatting gaat, maar over een hele waaier van opvattingen.

Die critici drukken zich dan soms neerbuigend uit over mijn onwetendheid betreffende die actuele stromingen. Maar ik ken natuurlijk Bultmann, Robinson, Tillich, Schillebeeckx, en ga zo maar door; ik ken de opvattingen van talloze exegeten van het Oude en Nieuwe Testament, inclusief die van de meest recente auteurs betreffende het leven van Jezus.

In de meest strikte zin van het woord bestaan er geen absolute zekerheden. We weten allemaal dat een mens in een toestand van krankzinnigheid kan komen waarin hij waandenkbeelden niet van waarheid kan onderscheiden. Zo iemand kun je er op het moment van zijn waan niet van overtuigen dat hij verkeerd zit. Wanneer wat ik nu beleef en schrijf een waandenkbeeld zou zijn, zou ik het zelf niet weten; maar dat geldt voor ieder van ons op ieder moment. Absolute zekerheid kan niemand dus hebben. Het heeft in de praktijk echter weinig zin met deze beperking rekening te houden, want dat zou ons niets vooruit helpen.

Vraag: Hebben wij een vrije wil of beschikken we enkel over de illusie van een vrije wil? Hoe springen skeptici om met deze vraag en de consequenties hiervan? Kunnen we een experiment opzetten om aan te tonen dat we een vrije wil hebben of is het onmogelijk om een dergelijk experiment op te zetten?

Om de problematiek van de zogenaamde multiculturele maatschappij te behandelen, moet ik een beetje schoolmeesterachtig beginnen en een aantal begrippen duidelijk vastleggen. Ten eerste het begrip cultuur. Die term heeft tenminste drie verschillende betekenissen, die alle drie geregeld worden gebruikt.

 Interview voor UVV-Info over bio-ethiek, embryo-onderzoek en andere ethische vraagstukken. Etienne Vermeersch verwoordt zijn mening en gaat dieper in op enkele van deze onderwerpen. Het interview werd gepubliceerd in UVV-info in maart 2003.

"België heeft de beste euthanasie-regeling ter wereld". Prof. Vermeersch legt uit waarom.

"Men zegt nu dat de Belgische euthanasiewet "veel verder gaat" en "liberaler" is dan de Nederlandse. Is zoiets nog ernstig?"

In 1971 kon ik voor het eerst - samen met professor Clara - in een tv-debat een pleidooi houden voor een euthanasiewet. Nu, een goeie dertig jaar later, is die droom werkelijkheid geworden en de gedachte dat ik daar een steentje toe bij heb mogen dragen, is een bron van grote vreugde. Maar de blijdschap is niet onverdeeld. De kamerdebatten volgen via de website en achteraf de reacties horen, zorgen voor een wrange nasmaak. Dat mensen van mening verschillen, is normaal, maar moet men daarbij de waarheid geweld aandoen?